10 argumentów za tunelem w węźle „Patriotów” trasy POW

W dyskusji na temat rozwiązań dla trasy Południowej Obwodnicy Warszawy (POW) przebiegającej przez dzielnicę Wawer przedstawiam 10 argumentów za realizacją tunelu w węźle „Patriotów”:

  1. Tunel jest jedyną prawną alternatywą po wielu latach uzgodnień.

Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia (DŚU) polegającego na budowie Południowej Obwodnicy Warszawy na odcinku od węzła „Puławska” do węzła „Lubelska”, wydana w dniu 29 kwietnia 2011 przez Reginalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Warszawie, przewiduje że „w Wawrze droga przejdzie w tunelu pod torami kolejowymi PKP i ul. Patriotów”. Decyzja ta jednocześnie przewiduje budowę węzła „Patriotów”. Takie rozwiązanie zostało wypracowane w przeciągu wielu lat w trakcie rozważania różnego rodzaju wariantów i poszczególnych rozwiązań dla trasy POW i stanowi swego rodzaju konsensus zaakceptowany przez mieszkańców dzielnicy Wawer.

Ponadto projekt budowlany wykonywany przez firmę Warbud S.A. musi być zgodny z DŚU, a ewentualne zmiany na etapie ponownej oceny oddziaływania na środowisko mogą dotyczyć tylko rozwiązań szczegółowych i to w ramach dopuszczonych przez decyzję środowiskową.
Z pewnością w tych ramach nie mieści się zmiana rozwiązania dla węzła „Patriotów” polegająca na zastąpieniu tunelu wykopem lub wiaduktami. Odstąpienie od realizacji tunelu i uzyskanie Zezwolenia na Realizację Inwestycji Drogowej (ZnRID) na podstawie projektu budowlanego wykonanego niezgodnie z DŚU groziłoby zaskarżeniem takiej decyzji i znacznym odsunięciem w czasie realizacji trasy POW. DŚU wiąże bowiem organy wydające późniejsze decyzje w procesie inwestycyjnym, determinując już na samym jego początku wiele istotnych cech planowanego przedsięwzięcia  – w tym przypadku w DŚU zdeterminowana została realizacja węzła „Patriotów” dla trasy POW przy pomocy tunelu.

  1. Brak konsultacji z mieszkańcami innych rozwiązań niż tunel dla węzła „Patriotów”.

Rozwiązanie węzła „Patriotów” w formie wykopu zwanego „otwartą wanną”, przewidziane w Koncepcji Programowej opracowanej w 2014 roku jako stadium przygotowania projektu budowlanego trasy POW nie zostało w żaden sposób skonsultowane ani nawet przedstawione mieszkańcom dzielnicy Wawer. Rozwiązanie to nie jest zgodne z DŚU i jest innego od tego, które zostało przedstawione opini publicznej. Podczas konsultacji społecznych w 2013 roku Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) poinformowała mieszkańców dzielnicy Wawer na otwartym spotkaniu, iż w ramach węzła „Patriotów” powstanie tunel czteronawowy. Dwie nawy środkowe służyć miałyby drodze ekspresowej, a dwie nawy boczne przeznaczone miały być dla chodnika, ścieżki rowerowej i jezdni lokalnych komunikujących wschodnią i zachodnią jezdnię ulicy Patriotów. Rozwiązanie z wiaduktami w ramach trasy POW nad ulicami Patriotów i torami kolejowymi tym bardziej jest nową propozycją, która nigdy nie była konsultowana z mieszkańcami. Zarówno zatem wariant z otwartym wykopem, jak i wariant z wiaduktami nie mogą być brane obecnie pod uwagę jako propozycje do realizacji.

  1. Mniejszy hałas i mniejsza uciążliwość trasy.

Spośród trzech rozwiązań będących aktualnie „w obiegu” dla węzła Patriotów, tj. tunelu, wykopu i wiaduktów, to właśnie tunel będzie w sposób najbardziej znaczący tłumił hałas generowany przez przejeżdżające samochody. Dzięki budowie tunelu mniejsze będą wymagania w zakresie tłumienia hałasu, co może powodować brak konieczności stosowania  ekranów akustycznych na niektórych odcinkach węzła „Patriotów” lub też zmniejszenie wymagań odnośnie ich wysokości. Uciążliwość istnienia trasy ekspresowej dla najbliższej okolicy węzła „Patriotów” byłaby dzięki realizacji tunelu znacznie mniejsza.

  1. Lepszy efekt wizualny.

Realizacja tunelu w ramach węzła „Patriotów” pozwoli uzyskać lepsze walory krajobrazowe. Na stosunkowo dużej przestrzeni trasa POW będzie niejako „ukryta’ pod poziomem terenu i i nad powierzchnią będzie dawać efekt normalnego zagospodarowania przestrzeni. Odbiór estetyczny przestrzeni i jakość krajobrazu na dużym obszarze węzła przy zastosowaniu tunelu będą niepórywnywalnie lepsze niż w przypadku realizacji wykopu lub wiaduktów.

  1. Większa łatwość w zagospodarowaniu terenu nad tunelem.

Dzięki zastosowaniu tunelu jako rozwiązania dla węzła „Patriotów” uzyskana zostanie większa dowolność w zagopodarowaniu terenu nad tunelem, który to będzie spajać przestrzeń nad drogą. Pozwoli to na dużo łatwiejsze zaprojektowanie komunikacji poprzecznej w stosunku do trasy POW, w tym przejść dla pieszych i ścieżek rowerowych. Nie będą miały tutaj miejsca ograniczenia występujące przy wykopie związane np. z szerokością poszczególnych wiaduktów drogowych i kolejowych nad tym wykopem. Możliwe będzie również wkomponowanie nad tunelem trawników, krzewów i innych roślin zielonych odgrywających ważną rolę w procesie oczyszczania powietrza z zanieczyszczeń.

  1. Tunel lepszym wyborem w kontekście długoterminowego znaczenia rozwiązania węzła „Patriotów”.

Wybór rozwiązania dla węzła „Patriotów” zdeterminuje sposób funkcjonowania okolicy na najbliższe dziesięciolecia. Tym bardziej zasadna jest realizacja tunelu jako najbardziej solidnego dla długiej perspektywy czasowej i pożądanego przez mieszkańców rozwiązania.

  1. Brak konieczności budowy dodatkowego wiaduktu dla trzeciego toru kolejowego w przyszłości.

Dzięki zastosowaniu tunelu nad istniejącymi dwoma torami kolejowymi linii kolejowej nr 7 oraz wschodnią i zachodnią jezdnią ulicy Patriotów budowa trzeciego toru kolejowego w przyszłości byłaby znacznie ułatwniona i możliwa bez dodatkowych utrudnień na trasie POW. Aktualnie proponowana wersja rozwiązania węzła „Patriotów” z tzw. otwartą wanną przewiduje jedynie budowę wiaduktu nad wykopem dla dwóch torów kolejowych, a zatem budowa kolejnego toru wymagałaby budowy dodatkowego wiaduktu w przyszłości.

  1. Większe bezpieczeństwo w przypadku ekstremalnych sytuacji.

W przypadku wystąpienia sytuacji ekstremalnych takich jak np. wykolejenie się pociągu w rejonie węzła „Patriotów” tunel znacznie bardziej odgradza ruch samochodowy na trasie POW od ruchu kolejowego niż w przypadku wykopu czy wiaduktów. Dla tego typu skrajnych sytuacji rozwiązanie z tunelem jest bardziej bezpieczne.

  1. Duża rezerwa środków finansowych przeznaczonych na budowę POW.

Środki przeznaczone i zabezpieczone przez GDDKiA na realizację trasy POW o długości 7,45 km na odcinku od węzła Wał Miedzeszyński do węzła Lubelska wynosiły 923,8 mln złotych.  Wybrany w przetargu wykonawca złożył ofertę na kwotę 561,7 mln złotych. W dalszym ciągu istnieje zatem duża rezerwa środków finansowych wynikająca z różnicy pomiędzy wybraną ofertą a środkami zabezpieczonymi na przedmiotowy odcinek trasy POW. Nawet jeśli opis zamówienia podczas ogłaszania przetargu nie przewidywał realizacji droższego rozwiązania w postaci tunelu dla węzła „Patriotów”, duża rezerwa środków finansowych powinna pozwolić na jego realizację np. poprzez złożenie zamówienia uzupełniającego dla wybranego wykonawcy czy też w formie innego dopuszczonego prawem rozwiązania bez ryzyka roszczeń ze strony firm odrzuconych w przetargu. Środki finansowe nie powinny stanowić w tym przypadku problemu – nawet przy realizacji tunelu w węźle „Patriotów” powinna powstać oszczędność względem pierwotnie planowanych kwot na tę inwestycję.

  1. Jednomyślność wszystkich interesariuszy odnośnie tunelu jako prawidłowego rozwiązania.

Wszyscy zainteresowani budową trasy POW tj. władze m.st. Warszawy, przedstawiciele Rady m.st. Warszawy, przedstawiciele Zarządu i Rady Dzielnicy Wawer oraz mieszkańcy dzielnicy Wawer, jednomyślnie i zgodnie wskazują tunel jako prawidłowe rozwiązanie dla węzła „Patriotów”. Wyrażane zaniepokojenia takimi pomysłami jak realizacja w tym miejscu jedynie wykopu pod trasę POW czy też budowa wiaduktów ma charakter masowy i jednomyślny, co zdecydowanie wymaga zwrócenia uwagi na problem i powrócenia do koncepcji budowy oczekiwanego tunelu w węźle „Patriotów”.